Biżuteria artystyczna to coś więcej niż zwykłe kolczyki czy bransoletka. To miniaturowe rzeźby. Samo ich podziwianie potrafi być przeżyciem na miarę wyjścia do galerii sztuki.
Noszenie biżuterii artystycznej jest niebanalną i odważną formą wyrażania siebie. Taki dodatek na pewno zwróci uwagę współpracowników czy ludzi na ulicy. Jednak biżuteria artystyczna to nie tylko zatopione w żywicy suszone kwiaty czy oprawione kamienie.
O biżuterii artystycznej bardzo często myślimy w kategorii powiązanej z nią subkultury lub określonej pasji. Kojarzymy ją raczej z formą manifestacji poglądów, odmienności stylu i młodzieńczym buntem. Do pewnego momentu tak też właśnie było. W dzisiejszym świecie biżuteria artystyczna osiąga zupełnie inny wymiar. Wkracza na salony, do formalnych stylizacji i możemy ją spotkać w galeriach. Zarówno galeriach handlowych gdzie znajdziemy dedykowane sklepy, jak i galeriach sztuki gdzie możemy ją podziwiać w roli eksponatów. I często, to właśnie bycie eksponatem, a nieużytkowym przedmiotem, jest główną rolą artystycznej biżuterii.
Biżuteria artystyczna to dziedzina sztuki i to nie zawsze użytkowej. Artyści, którzy wybierają taką formę ekspresji i wyrazu, nierzadko tworzą przedmioty, które są zbyt ciężkie, drogie i niewygodne, aby móc je kiedykolwiek założyć. Jaka jest zatem rola takiej biżuterii? Dokładnie taka sama jak rzeźb, posągów, obrazów i wielu innych dzieł sztuki. Są stworzone, aby je podziwiać.
Jednak to nie jedyna motywacja. Wiele zależy od tego, kto zabiera się za tworzenie biżuterii artystycznej. Często są to ludzie, którzy na co dzień produkują biżuterię całkowicie użytkową – złotnicy, jubilerzy, zegarmistrzowie. Stworzenie artystycznej biżuterii może być dla nich formą popisu umiejętności, pokazania talentu i spektrum możliwości.
Sztandarowym przykładem popisowej biżuterii artystycznej są Fabergé. Na pomysł obdarowania swojej małżonki Marii Fiodorowny kosztowną pisanką wpadł car Aleksander III, w XIX w. W rosyjskiej cerkwi prawosławnej Wielkanoc była wówczas najważniejszym świętem. Jajo stanowiło symbol szczęścia, dobrobytu i dostatku. Wykonania zlecenia podjął się jubiler o nazwisku Fabergé.
Pierwsze jajo było wyjątkowym arcydziełem. Wykonano je ze złota, srebra, kamieni szlachetnych, kości słoniowej, masy perłowej i ozdobiono emalią. W jego wnętrzu znajdowała się równie kosztowna niespodzianka: replika diamentowej korony cesarskiej w miniaturze, a także maleńka kareta koronacyjna. Siedzenia pojazdu wykonane zostały z rubinu, a rolę szyb spełniał górski kryształ.
Bardzo efektowną artystyczną biżuterię wykonuje się z bursztynu. Występuje zarówno w użytkowych, jak i w bardziej wystawienniczych, kolekcjonerskich wersjach. Zakup olbrzymiego wisiora wykonanego z wielkiego bursztynu, dodatkowo oprawionego w srebrne zdobienia, jest bardziej lokatą kapitału niż pamiątką z wakacji. Tego typu biżuteria nie traci na wartości, a wyeksponowana w gablocie może zdobić niejeden salon.
Biżuteria artystyczna nie musi być wykonana z kamieni szlachetnych i drogocennych kruszców. Czasem formą artystycznego wyrazu jest zinterpretowanie zagadnienia na nowo. Tutaj szerokie pole do popisu mają designerzy, kreatorzy mody, rzeźbiarze i wielu innych twórców. Przykładem takiego podejścia jest stworzenie naszyjnika ze starych książek, map i broszur. Taka instalacja została przygotowana przez Darię Siwak, a zaprezentowaną ją podczas wykładów z cyklu (NIE) CODZIENNE DZIEŁA SZTUKI. Tego typu interpretacja na pewno nie znajdzie zastosowania w codziennym użytkowaniu. Jest to pewnego rodzaju manifestacja artystyczna mająca dać widzowi do myślenia i skłonić do refleksji.
Zdjęcie główne: Peter Macdiarmid/Getty Images News/Getty Images
